Phạm Thu Thủy, Trung Tâm Nghiên Cứu Lâm nghiệp Quốc tế (CIFOR)
1. Tổng quan
Ra đời từ thế kỉ thứ 13, lâm nghiệp đô thị trở thành một trong những ngành nghề quan trọng của Châu Âu và nhanh chóng lan rộng sang Hoa Kì trở thành một trào lưu xu thế mới trong phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Với tốc độ toàn cầu và đô thị hóa, số lượng các đô thị lớn và người dân thành thị sẽ ngày càng ra tăng. Theo ước tính của OECD, vào năm 2050, 70% dân số trên thế giới sẽ sống ở thành thị và số đô thị lớn sẽ tăng nhanh chóng dẫn tới nhu cầu về cây xanh cần có trong thành phố để đảm bảo chỉ số xanh cần thiết cho sức khỏe của con người. Hệ sinh thái và nhu cầu lối sống xanh đòi hỏi thị trường việc làm và dịch vụ mới đi kèm, trong đó có lâm nghiệp đô thị. Cũng bởi lẽ đó mà thu nhập trung bình hàng năm của những người có bằng tốt nghiệp lâm nghiệp đô thị hay ứng dụng lâm nghiệp đô thị tại Mỹ rất cao, và cũng là lĩnh vực luôn thiếu người làm (Hình 1).
Hình 1. Mức lương trung bình/năm tại US (USD/năm)
(Nguồn: Tác giả tự tổng hợp từ số liệu tuyển dụng việc làm liên quan đến ngành lâm nghiệp tại US, 2021)
Các sinh viên khi xin học tại các nước Châu Á thường nghĩ rằng với bằng tốt nghiệp lâm nghiệp đô thị, họ chỉ có thể tìm kiếm cơ hội việc làm trong ngành lâm nghiệp. Tuy nhiên, đó là một sai lầm bởi với tấm bằng lâm nghiệp đô thị, sinh viên có tiềm năng làm việc trong 10 ngành nghề sang chảnh trong và ngoài nước, và do vậy nên được xem xét là một lựa chọn chiến lược trong xác định nguồn thu và nghề nghiệp tương lai. Nhu cầu thực tế về lâm nghiệp đô thị cũng đòi hỏi sự chuyển mình trong phương thức giảng dạy và cách tiếp cận trong vấn đề này để kịp thời cung cấp nguồn nhân lực mà xã hội đang cần.
2. Các ngành nghề yêu cầu tấm bằng Đại học Lâm Nghiệp đô thị
Hình 2 thể hiện 10 ngành nghề cần nhân lực với tấm bằng Lâm nghiệp đô thị
Ngành Bảo tồn. Hầu hết các thành phố đều có Thảo Cầm Viên với mục tiêu và lưu nâng cao nhận thức của công chúng về bảo vệ thiên nhiên cũng như nghiên cứu khả năng thích ứng của các loài cây bản địa trong môi trường đô thị, từ đó giúp các nhà hoạch định chính sách lựa chọn trồng các loài cây phù hợp. Ngoài ra, với thu nhập ngày càng cao, dân số thành thị có nhu cầu tuyển chọn và tham gia các hoạt động nhân giống và bảo tồn các loài cây quý hiếm trong khuôn khổ nhà nước cho phép. Nhu cầu về cắt tỉa cây xanh để đảm bảo sự phát triển bền vững cũng là một thị trường tiềm năng chưa được khai thác có hệ thống và đầy đủ. Đây là một môi trường làm việc rất cần nguồn nhân lực ổn định được đào tạo chuyên môn tốt về lâm nghiệp đô thị.
Y tế. Trước bối cảnh sức khỏe tinh thần của cư dân thành thị ngày càng suy giảm trước áp lực của các thành phố hiện đại, tại các thành phố lớn của Mỹ, Anh, Châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc, các chương trình tắm rừng và vật lí trị liệu chữa bệnh trong rừng đã được tiến hành trong khoảng 30 năm trở lại đây và số lượng bệnh viện và cán bộ lâm nghiệp có chuyển môn với lâm nghiệp đô thị tăng lên nhanh chóng. Ngành y tế trên toàn cầu đã ghi nhận vật lí trị liệu bằng phương pháp tắm rừng và thư thái trong rừng đạt được kết quả và sự kết hợp giữa ngành y tế và lâm nghiệp, đăc biệt lâm nghiệp đô thị rất được coi trọng. Sinh viên tốt nghiệp được kì vọng sẽ có các kĩ năng lập kế hoạch xây dựng các bệnh viện chữa trị tâm lí với khoảng không gian cây rừng cần thiết, thiết kế lộ trình chữa trị bởi nhiều nước (e.g Hàn Quốc và Nhật Bản ) cho rằng sự kết hợp giữa các loại cây rừng sẽ có hiệu quả chữa trị tâm lí khác nhau.
Ngân hàng và tài chính. Trước những cam kết về bảo vệ môi trường, các ngân hàng và tổ chức tín dụng trong và ngoài nước đều xây dựng những quy chính thẩm định trước khi đầu tư để đảm bảo các dự án đầu tư không gây ảnh hưởng tới môi trường, đồng thời yêu cầu các hạng mục yêu cầu nhà đầu tư nâng cao chỉ số xanh trong các dịch vụ mà họ phát triển. Tại nhiều nước, rất nhiều ngân hàng và tổ chức tín dụng tài chính đã thuê các cán bộ lâm nghiệp đô thị với vai trò thẩm định các dự án xây dựng khu đô thị, khu sinh thái để đảm bảo các dự án vay vốn đầu tư đạt được các mục tiêu này.
Giáo dục. Các môn học về môi trường đang dần được đưa vào các chương trình giảng dạy từ cấp tiểu học tới đại học, sau đại học. Tuy nhiên, nguồn nhân lực với các giáo viên trong lĩnh vực môi trường rất hạn chế. Với nền tảng được giảng dạy về lâm nghiệp đô thị, nhiều sinh viên đã tham gia giảng dạy tại nhiều trường học cũng như các khóa học ngoại khóa về hướng đạo sinh hay bảo vệ môi trường. Ngoài ra, các chuyên gia về lâm nghiệp đô thị cũng có thể tổ chức các khóa học ngắn hạn cho các công ty hay Doanh nghiệp trong thành phố có nhu cầu áp dụng trồng và quản lí cây xanh đô thị hiệu quả, điều mà Mỹ đã áp dụng trong 2 thập kỉ qua.
Cơ sở hạ tầng/Bất động sản. Xu thế phát triển tại Việt Nam và trên toàn cầu cho thấy, các thành phố, khu đô thị hay bất động sản có trồng và sở hữu nhiều cây xanh có giá trị cao hơn rất nhiều lần so với các địa bàn khác không trồng cây xanh. Chính bởi vậy, nhiều nhà đầu tư bất động sản quy mô lớn dành rất nhiều nguồn lực để tìm kiếm và đào tạo nguồn nhân lực liên quan đến lâm nghiệp đô thị. Việc quy hoạch cảnh quan đô thị với việc nâng cao tỉ lệ và số lượng cây xanh cũng đang được các thành phố lớn trên toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng đòi hỏi nguồn nhân lực về lâm nghiệp đô thị rất lớn. Tại Việt Nam, Đề án trồng 1 tỉ cây xanh 2021- 2025 được Thủ tướng phê duyệ cũng là đòn bẩy và động lực để nhiều cơ quan nhà nước và Doanh nghiệp hướng tới mở rộng lĩnh vực lâm nghiệp đô thị trong tương lai.
Năng lượng xanh. Một trong những lợi thế mà ngành lâm nghiệp đô thị đem lại đó là khả năng tính toán được mức phát thải và giảm phát thải dựa vào hệ thống kết hợp trồng cây lâm nghiệp tại đô thị, từ đó giúp các đô thị, các khu bất động sản và công ty giảm chi phí liên quan đến năng lượng và giảm phát thải.
Kiến trúc cảnh quan. Không chỉ có các Doanh nghiệp lớn, mà nhiều gia đình tại các đô thị cũng đang chuyển sang lối sống xanh và nhu cầu cảnh quan thiên nhiên trong các công trình xây dựng dân sinh và khách sạn. Các công ty kiến trúc thường xuyên tìm các chuyên gia về lâm nghiệp đô thị để kết hợp tạo ra các giải pháp không gian xanh đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Đây cũng chính là cơ hội mà các sinh viên học ngành lâm nghiệp đô thị có thể nắm bắt.
Chính sách và luật pháp. Việc giải quyết và tranh chấp và tố tụng dân sự trên địa bàn thành phố liên quan đến cây xanh luôn cần có các chuyên gia về lâm nghiệp đô thị hỗ trợ. Cụ thể hơn, tại Mỹ, khi ra tòa giải quyết tranh chấp hoặc kiện tụng về vấn đề cây xanh đô thị, hoặc khi người dân phản đối các chính sách rời cây xanh thành phố ra nơi khác, chỉ có người đã được nhà nước cấp bằng lâm nghiệp đô thị mới được đại diện thân chủ thưa kiện. Ngoài ra, các cơ quan cảnh sát môi trường cũng tìm nguồn nhân lực, bao gồm, lâm nghiệp đô thị để hỗ trợ quá trình hành pháp.
Báo chí và truyền thông. Rất nhiều nhà báo môi trường đang viết cho các hãng truyền thống lớn như BBC, National Geography xuất thân với tấm bằng tốt nghiệp lâm nghiệp nói chung và lâm nghiệp đô thị nói riêng. Đây cũng là một hướng đi nghề nghiệp mà nhiều sinh viên quốc tế học ngành lâm nghiệp theo đuổi.
Nghiên cứu khoa học. Với tấm bằng lâm nghiệp đô thị, sinh viên cũng có khả năng thi vào nhiều Viện nghiên cứu trong ngoài nước, không chỉ trong lĩnh vực lâm nghiệp mà còn các lĩnh vực khác như giao thông, lập quy hoạch không gian và quy hoạch đô thị.
3. Các đơn vị có nhu cầu tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp ngành Lâm nghiệp đô thị việc
Hình 3 trình bày tóm tắt các đơn vị tuyển dụng có nhu cầu tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp ngành Lâm nghiệp đô thị dựa trên các rà soát báo cáo tuyển dụng và thực tế việc làm trong và ngoài nước.
Số lần xem trang: 2786
Nhập ngày: 05-08-2021
Điều chỉnh lần cuối: 09-08-2021
